JE UNAJUA DELTA YA RUFIJI NDIO ENEO ZIMEZAMISHWA MELI KUBWA MBILI ZA KIVITA ZA UJERUMANI? SEHEMU YA PILI

 Königsberg inavunjika

Kuzama kwa moja ya meli tatu za Royal Naval kungeweza kuwa faida kubwa, lakini bahati hakuwa kwa kepten Looff. Katika hatua hii, hitilafu kubwa ilitokea katika injini moja ya Königsberg na kwa Wajerumani kushindwa kutumia vifaa vya Dar er Salaam, walichoweza kufanya ni kurudi kwenye delta ya Rufiji na kutuma vipuri kwa njia ya ardhini - safari ya mail100  kila upande iwe kwa maji ama barabara

önigsberg katika Delta ya Rufiji. Picha kwa hisani ya www.deutsche-schutzgebiete.de

Ramani inayoonyesha njia tata na nyingi ndani ya mfumo wa delta(Picha na courtesy of www.naval-history.net)

HMS Chatham

Mnamo tarehe 29 Septemba 1914, HMS Chatham ya wingereza ilikamata meli ya Ujerumani ya Präsident na kugundua agizo la usafirishaji wa makaa ya mawe. Makaa haya ya mawe yalikuwa yapelekwe kwenye delta ya Rufiji.

Wakiwa na mashaka na hati hii, askali wa Chatham walielekea kwenye delta na alasiri ya Oktoba 20 1914 sherehe ya kutia  nanga ilifanyika ufukweni. Muda si muda baharia Mwingereza ambaye alikuwa amepanda juu ya mti aliona milingoti iliyojificha ya Königsberg na meli yake ya usambazaji bidhaa ya wrecked Somali ikiinuka juu ya msitu. Ndani ya saa chache, HMS Chatham ilikuwa imejiunga na Dartmouth  na Weymouth katika delta ya Rufiji kuisaka Königsberg

Siku chache baadae ya meli ya  Präsident kuzuiliwa, meli nyingine ya Ujerumani - Tug Adjutant - ilikamatwa na kubadilishwa kwa matumizi ya Waingereza. Kwa sababu chombo hiki kilikuwa bora zaidi kutumia kwenye delta.

 

Präsident  - picha na courtesy of www.wrecksite.eu 

The wrecked Somali

Adjutant 

Kwa sababu ya kina kifupi, Waingereza hawakuweza kufuata Mto iliko Königsberg kwenye mto huo. Meli za kivita za Uingereza punde ziliwalenga na kuwazamisha Wasomali, lakini bunduki za meli za kivita za Uingereza hazikuwa na masafa ya kugonga Königsberg ambayo ilisogezwa zaidi kwenye mfumo wa delta ndani kabisa.

Wafanyakazi wa meli ya Newbridge wakiiacha meli baada ya kuanza kufyekwa. 

Ili kujaribu kuzuia kutoroka kwa Königsberg, katika milango mingi ya Delta ya rufiji, tarehe 9 Novemba 1914, koli ya zamani - Newbridge - ilizamishwa kwenye mlango wa moja ya njia za Delta ya Rufiji.

 Newbridge. Picha na www.naval-history.net 

 

Ilikuwa vigumu kuifikia meli ya kivita ya Ujerumani, Waingereza waliamua kutafuta ndege ili kupiga bomu, au angalau, kuchunguza Königsberg iko umbali gani. Hili lilikuwa na matatizo mengi kwani hakukuwa na ndege wala marubani karibu. Rubani na ndege zilipatikana Afrika Kusini na kutumwa kaskazini. Alipoagizwa kwa haraka luteni mdogo katika Hifadhi ya Wanamaji ya Kifalme, Dennis Cutler alichukua uchunguzi wa kwanza wa angani katika Afrika Mashariki. 

Ndege ya awali haikuenda vizuri, ikaharibika. Njia pekee ya kufanya matengenezo ilikuwa kutuma meli ya kivita maili 200 hadi Mombasa ili kukusanya radiator kutoka kwa Model T Ford. Walakini matengenezo yalifanywa, na Königsberg ilionekana kutoka angani mnamo 21 Novemba.1914, Walakini, kwa sababu ndege iliyokuwa ikitumiwa ilikuwa na nguvu ndogo sana, na haikuweza kuruka, achilia mbali kubeba mabomu hakuna shambulio lililofanywa kwenye meli ya kivita ya Ujerumani.

Ndege nyingine zilitumwa aina ya Sopwith 'Folder'. Hizi zilitumwa kutoka Bombay mapema Februari 1915.

 

Sopwith Folder No.920 kwenye ufuo wa Niororo huku injini iliyoachwa ikiendesha huku mkia wa ndege ukielea na mabawa yamezuiliwa. Picha kwa hisani ya www.kingstonaviation.org.

Ndege hizi za 'Folder' pia hazikufaulu kwani joto la kitropiki lilikuwa kubwa na kuyeyusha gundi iliyoshikilia fremu za hewa pamoja. Hatimaye ndege mbili mpya za Henri Farman na ndege mbili za ardhini za Caudron zilitolewa mnamo Juni 1915 na kituo kiliwekwa kwenye Kisiwa cha Mafia.

Mapema asubuhi ya tarehe 6 Julai 1915 meli mbili za kivita ziliteleza kutoka Terene, kwenye Kisiwa cha Mafia, na polepole kuelekea pwani ya Tanzania, umbali wa chini ya maili 30. Vyombo vilikuwa vidogo, vikiwa na urefu wa futi 265, na vilikaa chini sana ndani ya maji: kulikuwa na futi tatu tu za ubao wa bure mbele na aft. Hata hivyo, walikuwa na silaha nzito, kila mmoja akiwa na bunduki mbili kubwa za inchi 6 na inchi 4.7. Meli hizo mbili - HMS Severn na HMS Mersey zilikuwa zimevumilia safari ya maili 5,000. Walikuwa wameondoka Malta tarehe 28 Aprili 1915 na walikuwa wamevutwa kwa waogoza meli 6½ kuvuka Bahari ya Mediterania, kupitia Mfereji wa Suez na chini ya Bahari Nyekundu. Hawakuwa na uwezo wa baharini, na ili kusaidia kuimarika kwa operesheni ambayo wangeanza, walitumia ujanja  kubeba magaroni matupu ya mafuta ya Taa 10,000

HMS Mersey 

HMS Severn

 Walielekea kwenye mtandao mgumu wa njia za maji zinazounda Delta ya Rufiji. Vyombo hivyo viwili vilielekea kwenye lango la Kikunja - upenyo mpana zaidi wa Delta, lakini - licha ya mawingu ya asubuhi - vilifuatiliwa na doria ya askari wa majini wa Ujerumani.

Wakati huo huo, shughuli za kuitafuta Königsberg ziliendelea, na Msaidizi wa zamani wa Ujerumani - aliyeshikiliwa na mabaharia wa Uingereza akiwa na sub Lt Wilfred Price - akiwindwa kupitia delta kwa meli ya kivita ya Ujerumani. Wajerumani hawakuwa wakingojea tu - walikuwa wameweka vikosi kwenye mstari wa ufuo na bunduki nzito kutoka meli ya Königsberg. Walipoina Adjutant tarehe 6 Februari, walirusha boti ya kuvuta na kukata bomba la mvuke. Tug ilisogea hadi ufukweni na huku mmoja wa wafanyakazi - Edward Piddock – akiwa amekufa. Edward alizikwa kwenye makaburi ya Dar es Salaam (Upanga Road) 

Wafanyikazi wengine wa Adjutant walikamatwa na silaha zilizokuwemo kwenye bodi zilifanya nyongeza muhimu kwa safu ya ushambuliaji ya Wajerumani. Tug kwa mara nyingine tena ilikuwa ya Wajerumani!

Kituo cha uchunguzi wa silaha za Ujerumani, sehemu ya ulinzi wa ardhini uliowekwa karibu na Königsberg katika Delta ya Rufiji.