JE UNAJUA DELTA YA RUFIJI NDIO ENEO ZIMEZAMISHWA MELI KUBWA MBILI ZA KIVITA ZA UJERMANI?

 

Delta ya Rufiji. Picha kupitia panoramio.com © Bernd Zehring (https://ssl.panoramio.com/photo/802524 )

Kwa nini walikuwa wamekuja huku na walikuwa karibu kufanya nini?

Washambulizi wa Biashara

Baada ya kuanza Vita vya Kwanza vya Dunia, Jeshi la Wanamaji la Kifalme la Ujerumani lilikuwa na manuari nne zilizowekwa katika sehemu mbali mbali za ulimwengu. Meli hizi za kivita zilikuwa tishio kubwa kwa Uingereza  kufanya biashara na zilivuruga njia zote za bishara na usafirishaji lilikuwa jambo ambalo  Admiralty, Winston Churchill, kwa wazi alitaka kuliepuka. 

Wanamaji wa SMS Karlsruhe na SMS Dresden walikuwa nje ya pwani ya mashariki ya Mexico; katika Pasifiki kulikuwa na kikosi chenye nguvu cha wanamaji, ambacho kilijumuisha SMS maarufu Emden, ambayo  ilianza safari ya ajabu na kusababisha hofu kubwa kwa meli katika Bahari ya Hindi. Wakati huo huo, pwani ya Afrika Mashariki kulikuwa na hii SMS Konigsberg.

SMS Konigsberg jijini Dar es Salaam. mchoro na Ian Marshall. ©Ian Marshall / J. Russell Jinishian - www.jrusselljinishiangallery.com

SMS Konigsberg ilitumiwa na Wajerumani kupora biashara, tarehe 6 Agosti 1914 ilikamata meli ya mizigo ya Uingereza City of Winchester iliyokuwa ikielekea Uingereza ikiwa imepakia chai. Konigsberg walikuwa na shida ya makaa ya mawe kwenye vyumba vya kuhifadhia maji kuliko shehena ya chai, lakini kwa kumkatisha tamaa Kamanda Max Looff, nahodha wa meli ya kivita, aligundua Winchester lilikuwa limebeba makaa ya mawe yasiyo na ubora ambayo aliamua kutotumia.

Jiji la Winchester lilivurugwa, na hivyo kukawa na tofauti ya shaka ya kuwa chombo cha kwanza cha wafanyabiashara kupotea na Waingereza katika Vita vya Kwanza vya Kidunia. Ingawa haikujulikana wakati huo, haya ndiyo yangekuwa mafanikio pekee ya Konigsberg dhidi ya meli za mizigo za Uingereza. Kuzipoteza tu

Commander Max Looff 
 

The City of Winchester. Picha na courtesy of www.bild.bundesarchiv.de

Manowari ya Königsberg

Königsberg ilikuwa na bunduki kumi za 105mm na iliundwa kwa mafundo 24, na kuifanya iwe na kasi zaidi kuliko manuari tatu za kizamani za Uingereza katika eneo hili la bahari ya Hindi; Meli hizi za kivita za Uingereza zilikuwa HMS Astraea, HMS Hyacinth na HMS Pegasus.

SMS Königsberg

HMS Hyacinth  - picha kwa hisani ya www.naval-history.net

Licha ya uwezo wake wa kurusha makombora na kasi, meli ya kivita ya Ujerumani ilitatizwa vikali na kutoweza kupata vifaa na makaa ya mawe yenye ubora.

Hatimaye Max Looff aliipatia Königsberg makaa ya mawe kutoka kwa meli ya ugavi ya Ujerumani, pwani ya Somalia, (meli ya kivita ilikuwa chini ya tani 14 tu za makaa ya mawe) na kuendelea kutafuta meli za washirika za mizigo, lakini bila kupata yoyote. Mapema Septemba,1914  huku Königsberg ikihitaji marekebisho ya injini, Max Looff aliipeleka meli hadi kwenye Delta ya Rufiji.

Wakati wa ukarabati huo, taarifa za kijasusi zilimfikia Looff  na kikosi chake kwamba meli ya kivita ya Uingereza imeingia katika bandari ya Zanzibar.Wakaanza safari mara moja kutoka mafichoni Delta ya Rufiji, mapema asubuhi iliyofuata (20 Septemba 1914) Königsberg ilikuwa nje ya kisiwa cha Zanzibar. Ujasusi ulikuwa sahihi, HMS Pegasus ilikuwaimetia nanga na bila wasiwasi wowote.

 HMS Pegasus

Kwa dakika ishirini na tano, Konigsberg waliipiga  Pegasus ambao boilers zao zilikuwa baridii. Meli ya Wajerumani polepole ilipunguza umbali kutoka yadi 9000 hadi yadi 7000, lakini walikuwa waangalifu kuzuia mashambulizi kutoka kwa askali wa Pegasus.

Wa kwanza kupigwa alikuwa afisa wa bunduki, Luteni Richard Turner, ambaye miguu yake ilivunjwa . Akiwa amelala huku akivuja damu hadi kufa inasemekana kwamba aliwatia moyo wanaume hao kwa kupiga kelele “Keep it up, lads” and “We’re outclassed and done for; but damn them, and keep it up!

Hatimaye HMS Pegasus ilizamishwa. Eneo la ajali liko nje kidogo ya pwani ya Zanzibar. Askali 24 kati ya 34 waliouawa) na wamezikwa katika makaburi ya Zanzibar (Grave Island).

Makaburi ya Zanzibar (Grave Island) jinsi yalivyo sasa na (chini) mara tu baada ya Vita Kuu ya Kwanza ya Dunia.

 

Toleo moja la hadithi ya Pegasus linaonekana katika 'Deeds that Thrill The Empire', ambayo inasema:

Wakati wa shambulio hilo bendera ya "Pegasus" ilipigwa risasi kutoka kwa wafanyikazi wake. Mwanamaji mara moja alikimbia mbele, akaichukua na kuipeperusha juu. Alipigwa chini akiwa amesimama kwenye sitaha iliyo wazi kwa shambulio la adui, lakini mwingine akaja kuchukua nafasi yake. Mpaka mwisho bendera ilikuwa inapepea. Wengi wa majeruhi walitokea kwenye sitaha, na kwa uhodari wa hali ya juu Staff-Surgeon Alfred J Hewitt alitoa kila msaada kwa waliojeruhiwa.

 

Flying the flag on the Pegasus. Image from Deeds that Thrill The Empire

Manusura 10 baada ya shambulio la Zanzibar